De schrijvende priester Ronald Knox heeft iets interessant gezegd over alinea’s. Daar kom ik zo op (even doorlezen dus). Waarschuwing vooraf: een precies antwoord is niet te geven op de ideale lengte van een alinea. Een alinea moet namelijk precies zo lang zijn als ze moet zijn.
Sorry. Dat is een antwoord in de kluitje-riet-categorie.
Hoe lang moet een alinea zijn?
Een alinea wordt gevormd door samenhangende informatie. Die samenhangende informatie wordt gevormd door woorden en zinnen.
Steeds vaker lezen mensen van een beeldscherm: van hun computer, tablet of telefoon. Dat leest minder makkelijk dan van papier. Een van je taken als schrijver is om het je lezer eenvoudig te maken. Als het moeilijk wordt haakt je lezer af.
En al helemaal als hij leest vanaf een beeldscherm.
Lezers zijn veranderd in beeldschermlezers. Die hebben haast en zijn lui. Elk hikje in je tekst is een potentieel afhaakmoment. Een lange alinea schrikt af omdat die er erg grijs uitziet.
Dat betekent dat er veel te lezen is.
Dat betekent dat je lezer liever naar een andere plek op het internet gaat.
Maak het je lezer zo makkelijk mogelijk
Een alinea is ingeklemd tussen twee regels wit. Of twee halve regels wit. Soms begint een alinea met een inspringer. Soms wordt ze aangekondigd door een subtitel.
Al dat wit en de subtitels zorgen voor contrast. Ze maken je tekst minder grijs en daarmee uitnodigend om te lezen. En subtitels zorgen dat je tekst scanbaar is; een handige service voor lezers met weinig tijd. Door alleen de tussenkopjes te lezen weet die toch ongeveer waar je verhaal over gaat.
De opbouw van een alinea
In een alinea staat informatie die op een of andere manier bij elkaar hoort. Vaak komt na de subtitel een inleidende zin. Het belangrijkste wat je te vertellen hebt in die alinea zet je in die eerste zin en het liefste vooraan. Maar geef niet alles weg. Op die manier stimuleer je je lezer verder te gaan.
Nu zullen evengoed veel mensen niet verder lezen, maar door de eerste zin en de eerste woorden van je alinea slim te kiezen krijgt zelfs de luie lezer de essentie van een alinea mee.
Bekijk ook het artikel ‘De essentie van je verhaal in twee leeslijnen’.
Lengte alinea: hoeveel vertel je?
“Paragraphs are like a woman’s skirt: short enough to keep it interesting but long enough to cover the essentials”. Het zijn de woorden van Ronald Knox, de Engelse priester die veel publiceerde, detectives vooral.
Conclusie over de lengte van alinea’s
Er is geen peil op te trekken op de lengte van je alinea. Je alinea kan uit slechts één zin bestaan. Of zelfs uit een enkel woord.
Eén!
Vaker zal ze uit een paar zinnen bestaan. En er hoeft geen kopje boven te staan. Maar het kan wel. Zorg in elk geval dat je tekst niet oogt als een geruststellend grijs behangetje.
Dat schrikt maar af.
