Het is een akelig probleem. En het kleeft aan veel teksten.

Ze lezen als de 10 kilometer watertrappelen. Zonder aanloop.

Doodmoe word je ervan. Van een stukje lezen.

En in je Google Analytics zie je het zelf ook: mensen zijn gemiddeld 13 seconden op die pagina waar jij 3 dagen en 5 uur op hebt zitten zwoegen.

Dat kan beter.

Hoe zorg je dat je teksten soepel lezen – en je uiteindelijk meer volgers krijgt? Begin hiermee:

• Weet wat je gaat vertellen
• Vertel iets unieks
• Maak er luie-stoel-lezen van
• Blijf pielen met grondzinnen
• Gebruik woorden die sturen

Weet wat je gaat vertellen

De trap is steil en heeft eng smalle treetjes.

Jij moet naar beneden. Met de stofzuiger in je ene hand. En de stofzuigerstang in je andere.

Slik.

Best griezelig als je geen houvast hebt.

Met teksten werkt dat precies zo. Voor je lezer is je tekst niet zo logisch als voor jou. Hij heeft geen idee waar je tekst over gaat. Heeft niet de gedachten die jij had toen je de tekst schreef. Wat komen gaat is ongewis.

Je lezer staat bovenaan die steile trap en heeft zijn handen vol.

Voor je gaat schrijven

Begin met een idee voor je gaat schrijven. Een vertrekpunt. Een gedachte. Een paar woordjes. Twee zinnetjes hooguit.

Gebruikt het als leidraad om straks je tekst te redigeren en overbodigheden te schrappen. Gebruik het als check op wat je ook alweer zou schrijven: klopt het nog met wat je wilde zeggen?

Dat geeft jou houvast. Daardoor geeft het je lezer houvast.

Dit kriebeltje in mijn aantekeningenboek is mijn houvast voor dit artikel:

 

Vertel iets unieks

Over praktisch alle onderwerpen is ongeveer alles al gezegd. Heeft het zin dat jij er ook nog over schrijft?

Frustrerende gedacht – denk er niet te veel bij na. Ga er maar gewoon van uit dat niemand zit te wachten op wat jij te vertellen hebt.

En al helemaal niet als ze dat verhaal al kennen. Het is saai om iets voor de tweede keer te lezen – tenzij het je favoriete boek is (weet je hoe vaak ik Winnie The Pooh al heb gelezen?).

Twee manieren om uniek te zijn

De moeilijke manier: iets vertellen wat nog niemand weet. De relatief makkelijke manier: vertel je verhaal op een unieke manier.

Vanuit jouw perspectief. Jouw idee. Jouw point of view.

Die is hoe dan ook uniek.

Maak er luie-stoel-lezen van

Lezen van een beeldscherm is ongemerkt lastig. Grote grijze blokken tekst zijn afhakers.

Slimmer is het je tekst te laten lezen als een luie ligstoel:

• Kies een relatief smalle opmaak
• Kies een fors en goed leesbaar lettertype en veel wit tussen de regels
• Gebruik veel tussenkopjes
• Plaats hier en daar een opsomming
• Vergeet je middelbare school

De tussenkopjes kun je van tevoren al bedenken, de rest doe je achteraf. Als je het zo goed als geschreven hebt.

Alleen nog even over dat laatste punt. Je leraar Nederlands van destijds.

Vergeet wat die ooit heeft gezegd over het regime van alinea’s en zinnen die bij elkaar horen.

Woorden van één zin? Uitstekend. Net als alinea’s van één zin. Of van één woord.

Prima.

Je leraar Nederlands vindt het misschien niks, al die strapatsen met korte zinnen enzo.

But who cares: je lezer blijft langer bij je.

Blijf pielen met grondzinnen

Grondzinnen zijn de zinnen die je boodschap in hypercompacte vorm overbrengen. De zinnen waarvan je wilt dat ze blijven hangen in het hoofd van je lezer.

Het zijn er maar een paar. Je kunt ze in je tekst zó aanwijzen. Soms hebben ze de gedaante van een tussenkopje – maar niet altijd.

De functie van tussenkopjes

Met tussenkopjes probeer je aan te geven wat er in het volgende micro-hoofdstuk gaat komen. En alle tussenkopjes bij elkaar opgeteld vertellen het verhaal dat je wilt vertellen in uitgeklede vorm.

Handig, want de meeste lezers hebben geen tijd of zijn zin om te lezen. Ze lezen alleen de tussenkopjes. Zorg dat die je verhaal vertellen.

De functie van grondzinnen

Als je een goede ‘flow’ in je tekst weet aan te brengen (en met de tips op deze pagina kom je daarmee heel ver), trek je meer mensen je teksten in. Lezen meer mensen je hele tekst uit.

In je tekst zijn een paar zinnen essentieel: ‘grondzinnen’. Het zijn de zinnen die jij wilt dat onthouden worden. De zinnen waardoor een vonkje ontstaat bij je lezer. Zinnen die inzicht geven.

Grondzinnen geef je buitengewone zeggingskracht.

Als je flow goed is, komt je lezer vanzelf bij de grondzinnen. Als die dan precies zeggen wat ze moeten zeggen, heb je verteld wat je wilde vertellen.

Gebruik woorden die sturen

Zeker bij lange teksten is het lekker als je lezer weet wat hem te wachten staat.

Van sommige woorden weten we wat erna volgt. Het zijn signaalwoorden: ze sturen je lezer. Bijvoorbeeld: als je met redenen komt volgen die achter woorden zoals omdat, doordat, want, dankzij.

Wil je iets illustreren, gebruik je woorden zoals bijvoorbeeld, zoals, neem…, stel je eens voor… Je kunt ook sturen met chronologie: eerst, vervolgens, dan, voordat.

Soms is het prettig als je lezer wordt aangemoedigd om dóór te lezen. Je kunt aan het begin van je tekst een beknopte inhoudsopgave zetten (zie deze pagina). Dan ziet je lezer meteen of en wat er van zijn gading bij zit.

Aanmoedigen verder te lezen

Je kunt mensen af en toe een duwtje geven om verder te lezen:

• Lees verder.
• Daar vertel ik je meer over in het volgende deel.
• Ik vertel je zo hoe dat zit. Eerst iets over [NIEUW TOPIC]

Gebruik aanmoedigingen met mate. Te veel is vervelend. Vooral als je als lezer niet krijgt wat je hoopte toen je het stuk begon te lezen.

Ook dan heb je dat hele stuk gewatertrappeld. En ben je er niks mee opgeschoten.

 

Teksten schrijven – hoe nu verder?

Ga eerst kauwen op een centraal idee – jouw invalshoek. Ga vervolgens lekker schrijven. Check of wat je hebt geschreven nog klopt met wat je wilde zeggen. Ga schrappen. Geef extra liefde en aandacht aan de belangrijkste zinnen – geef ze buitengewone zeggingskracht. Maak het je lezer in alles gemakkelijk.

Moet je eens kijken wat er in je Analytics gebeurt.

 

PS: Ik heb altijd voor grote merken geschreven. Paste me aan de ‘tone of voice’ aan van het merk. Maar die was – uiteraard – altijd anders dan die van mezelf. Iedereen heeft zijn eigen ‘schrijfstem’, jij ook. Die moet je ontdekken, ontwikkelen en je eigen maken. Het is een van de voorwaarden om met je teksten een verschil te maken.